فسنجون، یکی از اصیل‌ترین و خوشمزه‌ترین خورشت‌های ایرانی است که با طعمی بی‌نظیر از گردو و رب انار دل هر ایرانی را می‌برد. این غذای لذیذ، بسته به مناطق مختلف ایران، به شکل‌های متنوعی تهیه می‌شود؛ از فسنجون با مرغ گرفته تا فسنجون با گوشت قلقلی و حتی نسخه محلی آن مانند فسنجون رشتی. در این مقاله به صورت کامل و گام‌به‌گام، طرز تهیه فسنجون در انواع مختلف را بررسی خواهیم کرد.
طرز تهیه فسنجون با مرغ برای ۴ نفر
مواد لازم:
- ران یا سینه مرغ: ۴ تکه
- گردوی آسیاب‌شده: ۳۰۰ گرم
- رب انار: ۳ تا ۴ قاشق غذاخوری
- پیاز: ۱ عدد متوسط
- زردچوبه، نمک و فلفل: به مقدار لازم
- آب: حدود ۴ لیوان
- روغن: ۲ قاشق غذاخوری
مراحل تهیه:
- تفت دادن گردو:
ابتدا گردوی آسیاب‌شده را با حرارت ملایم در قابلمه‌ای بدون روغن تفت دهید تا کمی روغن بیندازد. حواستان باشد که نسوزد. - اضافه کردن آب:
پس از تفت دادن، حدود ۴ لیوان آب به گردو اضافه کنید و اجازه دهید حدود ۱ ساعت روی شعله کم بجوشد تا روغن بیندازد. - اضافه کردن رب انار:
رب انار را به قابلمه اضافه کرده و اجازه دهید خورش کم‌کم به غلظت برسد. اگر رب شما خیلی ترش است، می‌توانید یک قاشق مرباخوری شکر اضافه کنید. - آماده‌سازی مرغ:
مرغ‌ها را با پیاز رنده‌شده، کمی زردچوبه و فلفل تفت دهید تا طلایی شوند، سپس به خورشت اضافه کنید. - پخت نهایی:
خورش را حداقل ۲ تا ۳ ساعت با حرارت ملایم بپزید تا هم گردو روغن بیندازد و هم مرغ‌ها کاملاً پخته و طعم‌دار شوند.
طرز تهیه فسنجون مرغ با رب انار
در این روش تاکید بیشتری بر طعم رب انار و غلظت خورشت داریم.
نکات ویژه:
- از رب انار خانگی استفاده کنید تا طعم طبیعی و اصیل فسنجون را داشته باشید.
- مقدار رب انار را بسته به ذائقه (ترش یا ملس) تنظیم کنید.
- برای خوشرنگ شدن فسنجون، می‌توانید کمی زعفران دم‌کرده اضافه کنید.
ترفند طعم‌دهی:
برای طعمی خاص‌تر، می‌توانید یک قاشق غذاخوری پودر دارچین یا گلپر در اواخر پخت اضافه کنید.
طرز تهیه فسنجون با گوشت قلقلی
مواد لازم:
- گوشت چرخ‌کرده: ۳۰۰ گرم
- گردوی آسیاب‌شده: ۳۰۰ گرم
- رب انار: ۳ تا ۴ قاشق غذاخوری
- پیاز: ۲ عدد
- نمک، فلفل، زردچوبه: به مقدار لازم
- آرد نخودچی: ۱ قاشق غذاخوری (اختیاری)
- روغن: برای سرخ کردن
مراحل تهیه:
- تهیه گوشت قلقلی:
گوشت چرخ‌کرده را با پیاز رنده‌شده، نمک، فلفل، زردچوبه و کمی آرد نخودچی ورز دهید. سپس به شکل توپ‌های کوچک درآورده و در روغن سرخ کنید. - تفت دادن گردو:
گردوی آسیاب‌شده را کمی تفت دهید تا روغن بیندازد، سپس آب و رب انار را اضافه کنید. - افزودن گوشت‌ها:
پس از جوشیدن و غلیظ شدن اولیه خورشت، گوشت‌های قلقلی را اضافه کنید و اجازه دهید به مدت ۲ تا ۳ ساعت با حرارت ملایم بپزد.
نکته:
گوشت قلقلی نباید خیلی بزرگ باشد، چون هنگام پخت پف می‌کند و ممکن است از هم بپاشد.
طرز تهیه فسنجون رشتی با مرغ
فسنجون رشتی یکی از معروف‌ترین نسخه‌های این خورشت است که طعم بسیار ترش و رنگ تیره‌تری دارد.
مواد لازم:
- مرغ: ۴ تکه
- گردو: ۴۰۰ گرم
- رب انار ترش شمالی: ۴ قاشق غذاخوری
- پیاز: ۱ عدد
- چوب دارچین: ۱ عدد
- نمک، فلفل، زردچوبه: به مقدار لازم
- روغن: به مقدار لازم
مراحل پخت:
- گردو را کاملاً آسیاب کرده و با کمی آب و روغن تفت دهید.
- رب انار ترش شمالی را اضافه کرده و اجازه دهید خورشت به غلظت برسد.
- مرغ‌ها را با ادویه‌ها سرخ کرده و به خورشت اضافه کنید.
- چوب دارچین را هم برای طعم بهتر در خورشت بیندازید و اجازه دهید با حرارت کم خوب جا بیفتد.
نکات مهم در فسنجون رشتی:
- رنگ آن تیره‌تر است، پس از رب انار تیره و گردوی بوداده استفاده کنید.
- در گیلان معمولاً فسنجون را خیلی ترش و با برنج کته سرو می‌کنند.
طرز تهیه فسنجون مجلسی با مرغ
ویژگی‌های فسنجون مجلسی:
- ظاهر شفاف، براق و روغن‌انداخته
- طعمی ملس یا کمی شیرین (بسته به سلیقه مهمانان)
- استفاده از زعفران و خلال پسته یا بادام برای تزئین
مواد لازم:
- مرغ: ۴ تکه
- گردو: ۵۰۰ گرم
- رب انار: ۳ تا ۴ قاشق
- پیاز: ۱ عدد
- شکر: ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری (در صورت تمایل)
- زعفران دم‌کرده: ۲ قاشق غذاخوری
- خلال پسته یا بادام: برای تزئین
طرز تهیه:
- گردو را با آب، کمی زعفران و رب انار بجوشانید تا کاملاً غلیظ و روغن‌انداز شود.
- مرغ‌ها را سرخ کرده و اضافه کنید.
- در مراحل پایانی، زعفران و شکر را اضافه کنید.
- برای جلوه مجلسی، از خلال پسته و بادام و حتی دانه انار برای تزئین استفاده کنید.
نکات مهم در تهیه فسنجون خوشمزه و جاافتاده
- گردو را خوب آسیاب کنید: تا بافت نرمی داشته باشد و راحت‌تر روغن بیندازد.
- رب انار باکیفیت استفاده کنید: رب انار خانگی طعم بسیار بهتری دارد.
- حرارت کم و زمان زیاد: برای جا افتادن خورشت، باید صبر داشته باشید.
- اضافه‌کردن یخ: برخی آشپزها ترفندی دارند که چند تکه یخ در حال پخت به خورشت اضافه می‌کنند تا شوک حرارتی باعث روغن‌اندازی بهتر شود.
- پرهیز از هم‌زدن زیاد: تا بافت خورشت خراب نشود.
جمع‌بندی
خورشت فسنجون با داشتن طعمی منحصربه‌فرد، از آن دسته غذاهایی است که هم در مهمانی‌های مجلسی و هم در سفره‌های خانوادگی جایگاه خاصی دارد. چه طرفدار فسنجون با مرغ باشید، چه گوشت قلقلی یا حتی نوع ترش و شمالی آن، می‌توانید با رعایت نکاتی ساده یک خورشت فسنجون خوشمزه، جاافتاده و حرفه‌ای تهیه کنید.
امیدواریم آموزش طرز تهیه فسنجون در انواع مختلف برای شما مفید بوده باشد. اگر تجربه‌ای در پخت این خورشت دارید یا ترفند خاصی استفاده می‌کنید، در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
