مقدمه
شیر و محصولات لبنی به‌عنوان منابع اصلی کلسیم و تقویت‌کننده سلامت استخوان‌ها در بسیاری از فرهنگ‌ها معرفی شده‌اند. با این حال، در سال‌های اخیر، مطالعات علمی نشان داده‌اند که مصرف این محصولات ممکن است با برخی مشکلات مرتبط باشد. در این مقاله، به بررسی تأثیرات منفی شیر و فرآورده‌های حیوانی بر سلامت استخوان‌ها و مفاصل پرداخته می‌شود.
بخش اول: تأثیر شیر و فرآورده‌های حیوانی بر سلامت استخوان‌ها
۱.۱. ارتباط بین مصرف شیر و تراکم استخوان
مطالعات مختلف نشان داده‌اند که مصرف شیر ممکن است تأثیرات متفاوتی بر تراکم استخوان داشته باشد. به‌عنوان مثال، مطالعه‌ای در سوئد نشان داد که مصرف زیاد شیر با افزایش خطر شکستگی استخوان در زنان مرتبط است. Arthritis Foundation
۱.۲. نقش پروتئین‌های شیر در متابولیسم استخوان
پروتئین‌های موجود در شیر می‌توانند بر تعادل کلسیم در بدن تأثیر بگذارند. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف زیاد پروتئین‌های حیوانی ممکن است باعث افزایش دفع کلسیم از ادرار شود، که این امر می‌تواند به کاهش تراکم استخوان منجر شود.
بخش دوم: تأثیر فرآورده‌های لبنی پرچرب بر التهاب و سلامت مفاصل
۲.۱. التهاب ناشی از مصرف لبنیات پرچرب
برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف لبنیات پرچرب می‌تواند باعث افزایش التهاب در بدن شود. این التهاب می‌تواند به تشدید علائم بیماری‌های مفصلی مانند آرتریت منجر شود Arthritis Foundation.
۲.۲. ارتباط بین مصرف لبنیات و بیماری‌های مفصلی
تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف زیاد لبنیات ممکن است با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مفصلی مانند آرتریت روماتوئید مرتبط باشد. این ارتباط ممکن است به‌دلیل وجود ترکیبات خاص در لبنیات باشد که بر سیستم ایمنی تأثیر می‌گذارند.
بخش سوم: جایگزین‌های گیاهی برای تقویت سلامت استخوان‌ها و مفاصل
۳.۱. منابع گیاهی کلسیم
سبزیجاتی مانند کلم، اسفناج و کلم بروکلی منابع خوبی از کلسیم هستند که می‌توانند جایگزین مناسبی برای محصولات لبنی باشند.
۳.۲. نقش ویتامین D در سلامت استخوان‌ها
ویتامین D برای جذب کلسیم ضروری است. منابع گیاهی مانند قارچ‌های خاص و همچنین نور خورشید می‌توانند به تأمین ویتامین D مورد نیاز بدن کمک کنند.
۳.۳. مواد ضدالتهاب گیاهی
غذاهای گیاهی مانند زردچوبه، زنجبیل و سیر دارای خواص ضدالتهابی هستند که می‌توانند به کاهش التهاب و بهبود سلامت مفاصل کمک کنند.
| ماده غذایی | کالری (100 گرم) | پروتئین | چربی اشباع | کلسترول | فیبر | ترکیبات خاص | اثر بر سلامت استخوان و مفاصل |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| شیر کامل | 60 kcal | 3.2 g | 3.3 g | 11 mg | 0 g | IGF-1، استروژن | افزایش تراکم استخوان کوتاه‌مدت، اما ریسک التهاب مزمن |
| پنیر پرچرب | 400 kcal | 25 g | 20 g | 100 mg | 0 g | سدیم بالا، هورمون‌ها | افزایش کلسترول و التهاب مفاصل |
| گوشت قرمز (گاو) | 250 kcal | 26 g | 6 g | 90 mg | 0 g | آهن هم | خطر بیشتر شکستگی و التهاب استخوان و مفاصل |
| گوشت فرآوری‌شده (سوسیس) | 300 kcal | 20 g | 10 g | 70 mg | 0 g | نیتریت، ترکیبات سرطان‌زا | افزایش التهاب و اثر منفی بر سلامت استخوان |
| عدس پخته | 120 kcal | 9 g | 0.4 g | 0 mg | 8 g | فیتوکمیکال، منیزیم | تقویت استخوان، کاهش التهاب |
| لوبیا سیاه | 130 kcal | 8 g | 0.3 g | 0 mg | 9 g | آنتی‌اکسیدان | محافظت از مفاصل، کاهش ریسک التهاب |
| توفو | 140 kcal | 12 g | 4 g | 0 mg | 2 g | فیتواستروژن | تعادل هورمونی، محافظت استخوان و مفاصل |
| گردو | 650 kcal | 15 g | 6 g | 0 mg | 7 g | امگا-3 | ضدالتهاب، محافظت از مفاصل و استخوان |
| جو دوسر | 370 kcal | 13 g | 1 g | 0 mg | 10 g | بتاگلوکان | کاهش کلسترول، تقویت استخوان |
| اسفناج | 23 kcal | 2.9 g | 0 g | 0 mg | 2.2 g | ویتامین K، آنتی‌اکسیدان | تقویت استخوان، کاهش التهاب مفاصل |
💡 توضیح جدول:
- این جدول نشان می‌دهد که محصولات حیوانی هرچند منبع پروتئین هستند، اما حاوی چربی اشباع، کلسترول و ترکیبات هورمونی می‌باشند که می‌توانند باعث التهاب مفاصل و کاهش سلامت استخوان در بلندمدت شوند.
- جایگزین‌های گیاهی نه تنها پروتئین و مواد مغذی لازم را فراهم می‌کنند، بلکه حاوی فیبر، آنتی‌اکسیدان و فیتوکمیکال هستند که التهاب را کاهش می‌دهند و سلامت استخوان و مفاصل را تقویت می‌کنند.
نتیجه‌گیری
با توجه به مطالعات موجود، مصرف شیر و فرآورده‌های حیوانی ممکن است با برخی مشکلات مرتبط با سلامت استخوان‌ها و مفاصل باشد. از این‌رو، توجه به منابع گیاهی و تغییرات در رژیم غذایی می‌تواند به حفظ سلامت استخوان‌ها و مفاصل کمک کند.
منابع علمی
- Michaëlsson K, et al. “Milk intake and risk of mortality and fractures in women and men: cohort studies.” BMJ. 2014;349:g6015.
- Feskanich D, et al. “Dairy foods, calcium, and risk of hip fracture in men and women.” JAMA. 1997;277(20):1716–1721.
- Thorning TK, et al. “Milk and dairy products: good or bad for human health? An assessment of the totality of scientific evidence.” Food & Nutrition Research. 2016;60:32527.
- Pan A, et al. “Milk consumption and risk of cardiovascular disease and all-cause mortality: dose-response meta-analysis of prospective cohort studies.” Circulation. 2012;126:656–664.
- Rautiainen S, et al. “Dairy consumption and risk of type 2 diabetes.” Nutrients. 2016;8(4):199.
- Williams PT. “High-protein diets and bone health.” Nutrition & Metabolism. 2005;2:25.
- Wright NR, et al. “Dietary protein and calcium retention in young adults.” Am J Clin Nutr. 2000;71:1421–1427.
- Tucker KL. “Dairy intake and bone health: a review of the evidence.” J Am Coll Nutr. 2009;28(Suppl 1):S73–S78.
- Allen LH. “Causes of nutrient deficiencies and strategies for intervention.” Public Health Nutr. 2003;6(4):495–503.
- Arthritis Foundation. “Milk and Arthritis: Pros, Cons, and Recommendations.” Available at: https://www.arthritis.org/health-wellness/healthy-living/nutrition/healthy-eating/dairy-and-inflammation
- Harvard T.H. Chan School of Public Health. “Calcium and Milk.” Available at:
- National Institutes of Health (NIH), Office of Dietary Supplements. “Calcium: Fact Sheet for Health Professionals.” Available at:
- World Health Organization (WHO). “Diet, nutrition and the prevention of chronic diseases.” WHO Technical Report Series, 2003;916.
- Biver E, et al. “Dairy products and bone health: Evidence for beneficial effects and limitations.” Nutrients. 2019;11(9):E2163.
- Heaney RP. “Calcium, dairy products and osteoporosis.” J Am Coll Nutr. 2000;19(2 Suppl):83S–99S.
برای مطالعه بیشتر
https://www.linkedin.com/company/Vegland/
https://virgool.io/VegLand
https://www.instagram.com/mehravamag/
